Ds. J.K. Vlasblom, Ter Aar
In de eerste aflevering van dit artikel, opgenomen in “Ecclesia” van 3 maart 2007, werd verteld dat de Vereeniging tot uitgave van Gereformeerde Geschriften werd opgericht op 19 november 1926 en nog altijd actief is. Naar de statuten is het doel der vereniging “het verspreiden van geschriften, als verhandelingen, preken, onderwijsboekjes, van Gereformeerde inhoud. Allereerst komen in aanmerking werken van wijlen Dr. H.F. Kohlbrugge”.
Uitgaven in de laatste periode
Ook al werden in de afgelopen jaren, met name door de uitgeverijen De Groot Goudriaan, onderdeel van uitgeverij Kok te Kampen, en Den Hertog te Houten veel nieuwe boeken gepubliceerd met het nagelaten werk van Dr. H.F.Kohlbrugge, is de Vereniging voortgegaan met haar eigen werkzaamheden. Daarbij werd ook historisch bronnenonderzoek verricht en is ernaar gestreefd het werk van Kohlbrugge en zijn leerlingen te plaatsen in de historische context van hun tijd.
In de bij uitgeverij Boekencentrum gestarte Kohlbruggereeks onder redactie van dr. W. Balke en dr. S. Gerssen († 1989) verschenen sinds 1986 de volgende delen:
1. Wat zegt Kohlbrugge over Genesis 3? (Uitwerking van de door Kohlbrugge gehouden leerrede in de Hervormde kerk van Vianen op 29 juni 1856, met een inleiding van ds. D. van Heyst).
2. De blijde zondagsviering (Twee preken over Psalm 92, deel van een paaspreek over Mattheüs 28: 1
en preekfragmenten over Hebreeën 3: 10, 11 en
4: 1-11).
3. De bron des levens (Schriftuitleggingen over Johannes 4: 1-26, Lucas 7: 36-50 en Lucas 17: 11-19).
4. Kohlbrugge’s uitleg van Psalm 1.
Samen met de Kring van Vrienden van Dr. H.F. Kohlbrugge verscheen in 1991 bij uitgeversmaatschappij J.H. Kok, Kampen: Het Woord is ons gegeven. Schriftuitleg van Dr. H.F. Kohlbrugge, in 1996 gevolgd door
Dr. H.F. Kohlbrugge, Door lijden tot heerlijkheid [Meditaties] bij uitgeverij J.J. Groen en Zoon te Leiden. Beide bundels bevatten een representatieve keuze uit de door ds. D. van Heyst in het Kerkblaadje / Ecclesia gepubliceerde Kohlbrugge-vertalingen en werden hem aangeboden als dank voor zijn gedurende tientallen jaren verrichte arbeid voor het Kerkblaadje / Ecclesia alsook voor ‘de Boekenvereniging’.
In samenwerking met de Vereniging verschenen bij uitgeverij De Groot Goudriaan - Kampen in 1991 bovendien de volgende titels: H.F. Kohlbrugge, De beloofde Christus, Nederlandse vertaling door drs. G.P. Olbertijn van ‘Der verheissene Christus: sieben Predigten’, Elberfeld 1855 en Johannes Wichelhaus, Zes preken, Nederlandse vertaling door J. Dankers van ‘Sechs Predigten aus dem Nachlass des Johannes Wichelhaus’, Bonn 1858.
Aan het begin van de 90er jaren verleende het bestuur zijn medewerking aan een nieuwe herdruk van de Twaalf Twaalftallen Leerredenen door uitgeverij Den Hertog te Houten. In 1993 verscheen samen met uitgeverij De Groot Goudriaan - Kampen een herdruk van Kohlbrugge’s preken over Psalm 51 onder de titel O God, wees mij genadig! In 1995 verleende het bestuur een substantiële bijdrage aan de bewerking van Kohlbrugge’s proefschrift in Nederlandse vertaling door drs. C. van Ginkel: Een commentaar op psalm 45. Commentarium in Psalmum Quadragesimum Quintum, verschenen bij uitgeverij De Banier te Utrecht.
Enkele jaren geleden werd een financiële bijdrage gegeven om de postume uitgave mogelijk te maken van de bundeling van de in het Duits verschenen wetenschappelijke artikelen van wijlen prof.dr. Hanna Kohlbrugge over de Islam. Deze bundel is vervolgens in 2003 verschenen bij de Duitse uitgever LIT Verlag Münster1: Hanna Kohlbrugge, Der einsame Gott des Islam. Was uns nach dem Islam fragen lässt. Mit Geleitwort herausgegeben von Hebe Kohlbrugge und Berthold Köber. Redaktion: Sabine Hiebsch.2 In dit belangrijke werk peilt de schrijfster, die zich gedurende vele jaren van haar leven grote wetenschappelijke kennis over de Koran en de Islam verworven had, als christin op integere, innerlijk bewogen wijze, vanuit de liefde van Christus, het diepste wezen en de diepste intenties van de islamitische godsdienst en zijn aanhangers. Wie kennisneemt van deze studie gaat begrijpen waarom er van deze religie en de onlosmakelijk daarmee verbonden politiek-religieuze ideologie een continue gewelddadige bedreiging uitgaat.
Kohlbrugge-reeks: Nieuwe serie
We vervolgen met een overzicht van de publicaties in de Nieuwe Serie van de Kohlbrugge-reeks, waarvan prof.dr. W. Balke en de schrijver van dit artikel thans de redactie vormen. Sinds 1995 verschenen de volgende delen:
1. Gesprek over het zondvloedgebed: een herdruk van Kohlbrugge’s geschrift Historisch-theologische gesprekken tusschen twee gereformeerde predikanten, (een oom en een neef) betreffende het lezen, bij bediening van den Heiligen Doop, van het geheele formulier, vooral echter van de aanhef van het gebed “Die naar uw streng oordeel… door hetwelk de Doop beduid wordt.”, met een historische inleiding van prof.dr. W. Balke over ‘het zondvloedgebed’.
2. Is het ongeloofelijk dat God de doden opwekt?: een herdruk van het Betoog over I Korinthe XV, uit de geschriften van eenen doctor in de godgeleerdheid, opgemaakt door eene zijner jongere leerlingen. Dit geschrift werd oorspronkelijk in 1862 anoniem bij de drukker/uitgever M.J. Mensing te Rotterdam gepubliceerd. Het gaat in deze uitgave om een samenvatting van enkele preken van Kohlbrugge over 1 Corinthiërs 15 met extra toevoegingen door de samenstelster Maria de Clercq (1834-1888).
3 en 4. Kohlbrugge als prediker en pastor in zijn brieven, twee delen. Deze tweedelige uitgave bevat een verzameling van brieven van Kohlbrugge, die merendeels in de 20e eeuw in het Kerkblaadje werden gepubliceerd en voor deze uitgave werden bewerkt en van historische inleidingen en annotaties voorzien.
5 en 7. In de jaren 2000 en 2001 verschenen van de hand van prof.dr. W. Balke twee studies over resp. Johannes Wichelhaus. Hoogleraar te Halle en vriend van dr. H.F. Kohlbrugge en Eduard Böhl. Hoogleraar te Wenen en schoonzoon van dr. H.F. Kohlbrugge.
6 en 10. In de jaren 2000 en 2006 verschenen van de hand van drs.ir. W.C. Meeuse resp. Kohlbrugge en Steven de Clercq, een vriendschap op afstand, een samenvatting van hun correspondentie en Kohlbrugge en Maria de Clercq, een innige vriendschap. Maria de Clercq (1834-1888) was de oudste dochter van Steven de Clercq.
8. In 2004 verscheen een door dr. A.A. Spijkerboer bewerkte nieuwe vertaling uit het Duits van Kohlbrugge’s Wozu das Alte Testament? In het Nederlands: Waartoe het Oude Testament? Leidraad om de boeken van Mozes en de profeten op hun juiste waarde te schatten.
9 en 11. In het voorjaar van 2005 verscheen het eerste deel van een door de huidige secretaris der Vereniging bewerkte en van historische inleidingen en annotaties voorziene uitgave van Kohlbrugge’s correspondentie met zijn vriend Matthijs Westendorp te Amsterdam / Rheden onder de titel: Kohlbrugge en Westendorp. Een levenslange vriendschap, deel 1. Deel 2 is, voorzien van registers op de beide delen, in het najaar van 2006 verschenen.
Het ligt nu in de bedoeling om Kohlbrugge’s meditatieve uitleg van Mattheüs 1, in de Duitse taal verschenen te Elberfeld in februari 1844, in een nieuwe vertaling met aantekeningen uit te geven.
Uit dit alles moge blijken dat de werkzaamheden van de vereniging in de zich telkens wijzigende omstandigheden tot op heden zijn voortgegaan. De tijdsomstandigheden zijn zowel sinds de Doleantie van dr. A. Kuyper en zijn geestverwanten in 1886 en volgende jaren alsook sinds de 20er en 50er jaren van de 20e eeuw beslissend veranderd! De invloed van de secularisatie op vrijwel alle terreinen van het leven alsook de toenemende invloed van de Islam stempelen en bepalen steeds sterker het beeld van de huidige samenleving. De mens is van nature echter in wezen altijd dezelfde gebleven: zondaar voor God, waarom Kohlbrugge’s prediking, altijd direct gericht tot het hart van ieder mens die zich zondaar weet voor God, om hem/haar het volle heil in Christus te verkondigen, ook nu nog actueel is.
Moge onze 80-jarige Vereniging onder Gods zegen en daarvan afhankelijk, ook in deze turbulente tijd voortgaan om, puttend uit de schriftelijke en geestelijke nalatenschap van dr. H.F. Kohlbrugge en zijn leerlingen kerk en theologie te dienen.
Het huidige bestuur
Het bestuur van de Vereniging bestaat thans uit de volgende personen: het moderamen wordt gevormd door prof. dr. W. Balke, ’s-Gravenhage, voorzitter; drs. T. Domburg, Huizen, penningmeester en ds. J.K. Vlasblom, Ter Aar, secretaris. De andere bestuursleden zijn: dr. G. Bos, Serooskerke; ds.mr. J. Haeck, Zeist; drs.ir. W.C. Meeuse, Bilthoven; drs. E. Mijnheer, Oene en prof.dr. J. van Oort, Zeist. We memoreren hierbij met droefheid het overlijden van ons bestuurslid prof. dr. M.J.G. van der Velden te Utrecht op 1 mei 2005. In december 2006 werd in zijn vacature prof. dr. A. de Reuver, Delft gekozen, die deze benoeming heeft aanvaard.
Nieuwe leden welkom
De vereniging heeft in de afgelopen jaren leden verloren. De belangrijkste oorzaak hiervan is ongetwijfeld het overlijden van een aantal trouwe leden en begunstigers. Een andere oorzaak is het verhuizen zonder de vereniging een verhuisbericht te zenden. Heel vaak konden de nieuwe adressen gelukkig achterhaald worden, maar niet in alle gevallen. Het kan dus zijn dat deze of gene die dit leest vroeger lid / begunstiger van de vereniging is geweest en ongemerkt en onbedoeld uit het bestand is weggeraakt. U kunt dit herstellen door alsnog uw naam met uw huidige adres op te geven aan de secretaris.
De zogenaamde ‘vergrijzing’ gaat ook aan onze vereniging niet voorbij. Vandaar dat we tenslotte jongere predikanten en theologisch geïnteresseerden zouden willen vragen om begunstiger of lid van de Vereniging te worden. De minimumbijdrage voor begunstigers is tot op heden € 4,50 en voor leden € 11,50 per jaar. U kunt zich schriftelijk aanmelden bij de secretaris: Ds. J.K. Vlasblom, Aardamseweg 6, 2461 CC Ter Aar.
Omdat de Vereniging nog beschikt over een, zij het beperkte voorraad oudere uitgaven, is er voor nieuwe leden of begunstigers, indien men dit wenst en zolang de voorraad strekt, een welkomstgeschenk beschikbaar. U kunt dan een keuze maken uit één van de volgende titels:
1. De Dordtsche Leerregels, uitgelegd door Dr. J.C.S. Locher, in leven Hervormd predikant te Leiden, ’s-Gravenhage 1982, 2e druk.
2. Wat zegt Kohlbrugge over Genesis 3?, ’s-Gravenhage 1986.
Bij eventuele aanmelding dient u dan wel de gewenste titel op te geven.
Noten:
1. Het volledige adres van deze uitgever moge hier voor geïnteresseerden volgen: Grevener Strasse / Fresnostrasse 2, 48159 Münster. Tel. 0251-235091. ISBN: 3-8258-6175-9.
2 Dit boek is overigens geen vertaling van de in 2001 bij Boekencentrum verschenen uitgave: Dr. Hanna Kohlbrugge, De Islam aan de deur. Op zoek naar een antwoord. Ook al zijn bepaalde passages in laatstgenoemd boek geheel of gedeeltelijk in de oorspronkelijke Duitse artikelen terug te vinden, in deze Duitse uitgave treffen we haar gehele, wetenschappelijk onderbouwde beschrijving en tevens profetische doorlichting van de Islam aan. Deze Duitse uitgave is bovendien voorzien van uitgebreide registers van Schriftplaatsen en van alle - en het zijn er zeer vele! - door de schrijfster geciteerde Koranteksten.